نشان فروهر چیست؟
تقریبا همه ی ما نام “فروهر” به گوشمان خورده، حتی خیلی از ما نشان “فروهر” را به گردن انداخته، از تندیس و یا تصویر آن در منزل یا محل کار خود استفاده میکنیم، اما اطلاعات زیادی درباره ی تاریخچه ی آن نداشته و حتی نمیدانیم این نشان، نمادِ چیست. فقط همین اندازه میدانیم که این نشان، یک نشان ملی است، و متعلق به ایران باستان و آریاییان است.
چکیده ی تاریخچه ی فروهر
“فـُروهـَر” یا “فـَروَهـَر” و یا نام اصلیِ آن “فـَرَه وَهَر” (Farahvahar) در اصل نام آریاییِ “روح” در زبان عربی است. بیش از چهار هزار و پانصد سال پیش، زمانی که تقریبا تمام اقوام کره ی زمین سرگرم بت پرستی بودند و تمام وجود انسان را فقط و فقط همین کالبد خاکی و فانی میدانستند، آریاییانِ باستان اعتقاد داشتند انسان غیر از کالبد خاکی دارای روح بوده و پس از مرگ، این روح از بدن فانی جدا شده و به جای دیگری رفته و به زندگی اش ادامه میدهد، آریاییان این منزلگاهِ پس از مرگِ روح را “اَختران” می نامیدند. نامی که آریایی ها برای آنچه که ما امروز بدان روح میگوییم انتخاب کرده بودند “فَرَه وَهَر” بود، و قدمت ساخت نشان “فره وهر” به بیش از چهارهزار سال پیش بازمیگردد. و جالب اینجاست که اعتقاد آریاییان به وجود “فره وهر” (روح) به پيش از زايش زرتشت بزرگوار باز ميگردد، و این خود جای بس افتخار است. سنگ نگاره هاي شاهنشاهان هخامنشي در کاخهاي پرسپوليس و سنگ نگاره هاي شاهنشاهان ساساني همه حکايت از آن دارد.
به عقیده ی آریاییان، “فره وهرها” هر ساله در ماه فروردین به زمین آمده و برکات آسمانی با خود می آوردند، و روز سیزدهم فروردین دوباره به آسمان برمیگشتند، پس آریایی ها شبِ آخرین چهارشنبه ی سال را به بالای تپه ها رفته و با روشن کردن آتش مراسم باشکوهی را برگذار میکردند و به استقبال “فره وهرها” میرفتند (چهارشنبه سُهران)، سپس در روز سیزدهم فروردین برای بدرقه ی فره وهرها به دشتها رفته و جشن برپا میکردند (سیزده بدر).
اکنون که بطور خلاصه دانستیم “فره وهر” چیست، به توضیحات اندکی در مورد مفهوم این نشان ایرانی میپردازیم.
مفهوم نشان “فره وهر”
نکته بسيار شگفت انگيز درباره ی اين نشان ملي ما ايرانيان آن است که ذره ذره ی اين نشان داراي مفهوم و دانشي نهفته است. اينک به تشريح اين نشان ملي مي پردازيم :
1 – چهر ی یک پیرمرد
قرار دادن چهره يک پيرمرد سالخورده در اين نگاره اشاره به شخص نيکوکار و يکتا پرستي دارد که رفتار و ظاهر مرتب وپسنديده اش سرمشق و الگوي ديگر مردمان بوده است و ديگران تجربيات وي را ارج مي نهادند. بنابراین قرار دادن چهره ی یک پیرمرد به عنوان سرِ نگاره نشان از خرد و تجربه ی پیرمرد دارد.
2 – دست راست پیرمرد
دست راست نگاره به سوي آسمان دراز شده است که اشاره به ستايش و پرستش “دادار هستي اورمزد” خداي واحد ايرانيان دارد، که زرتشت در 4000 سال پيش آنرا به جهان هديه نمود، و عجیب آنجاست که پیش از زرتشت، آریاییان به وجود “فره وهر” (روح) و “اهورَ” (خدا) اعتقاد داشته اند.
3 – حلقه ای که در دست چپ پیرمرد است
چنبره اي (حلقه اي) دردست چپ نگاره وجود دارد که نشان از عهد و پيماني است که بين انسان و اهورامزدا بسته ميشود و انسان بايد خداي واحد را ستايش کند و هميشه در همه امور وي را ناظر بر کارهاي خود بداند . مورخين حلقه هاي ازدواجي که بين جوانان رد و بدل مي شود را برگرفته شده از همين چنبره ميدانند و آنرا يک سنت ايراني ميدانند که به جهان صادر شده است . زيرا زن و شوهر نيز با دادن چنبره (حلقه) به يکديگر پيماني را با هم امضا نموده اند که هميشه به يکديگر وفادار بمانند .
4 – بالهای نشان فره وهر
بالهاي کشيده شده در دو طرف نگاره اشاره به تنديس پرواز به سوي پيشرفت و ترقي در ميان انسانهاست و در نهايت امر رسيدن به اورمزد دادار هستي خداي واحد ايرانيان است ..
5 – سه ردیف پر بر روی بالهای فره وهر
سه قسمتي که روي بالها به صورت طبقه بندي شده قرار گرفته است اشاره به سه دستور جاودانه پير خرد و دانش جهان “اشو زرتشت” دارد که بعدها به نشان اضافه شد. که بي شک ميتوان گفت تا ميليونها سال ديگر تا جهان در جهان باقي باشد اين سه فرمان پابرجاست و هميشه الگو و راهنماي مردمان جهان است . اين سه فرمان که روي بالهاي فروهر نقش بسته شده همان کردار نيک، گفتار نيک و پندار نيک ايرانيان است. بالهای “فره وهر” برای پرواز، پیشرفت و تعالی انسان به سوی اهورامزدا از این سه ردیف پر تشکیل شده و بالهای انسان تنها با حمایت این سه ردیف پر (کردارنیک، گفتارنیک، پندارنیک) توانایی پرواز و پیشرفت را دارد.
6 – حلقه ای که کمر پیرمرد را دربرگرفته است
در ميان کمر پيرمرد ايراني يک چنبره (حلقه) بزرگ قرار گرفته شده است که اشاره به “دايره روزگار” و جهان هستي دارد که انسان در اين ميان قرار گرفته است و مردمان موظف شده اند در ميان اين چنبره روزگار روشي را براي زندگي برگزينند که پس از مرگ روحشان شاد و قرين رحمت و آمرزش الهي قرار بگيرد .
7 – دو سر حلقه که به پایین آویزان گشته است
دو رشته از چنبره (حلقه) به راست (خیر) و چپ (شر) کشیده شده است که نشان از دو عنصر باستاني ايران دارد . يکي سوي راست و ديگري سوي چپ . نخست ” سپنته مينو” که همان نيروي الهي اهورامزدا است و ديگري “انگره مينو” که نشان از نيروي شر و اهريمني است . انسان در ميان دو نيروي خير و شر قرار گرفته است که با کوچکترين لرزشي به تباهي کشيده مي شود و نابود خواهد شد . پس اگر از کردار نيک، گفتار نيک، پندار نيک پيروي کند هميشه نيروي سپنته مينو در کنار وي خواهد بود و او به کمال خواهد رسيد و هم در اين دنيا نيک زندگي خواهد کرد و هم در دنياي پسين روحش شاد و آمرزيده خواهد بود .
8 – قسمت دم که سه ردیف پر دارد
قسمت دم نیز همانند قسمت بالها به سه ردیف پر تقسیم شده. انتهاي لباس پيرمرد سالخورده باستاني ايران به صورت سه طبقه بنا گذاشته شده است که اشاره به کردار نيک، گفتار نيک و پندار نيک دارد. پس تنها و زيباترين راه و روش نيک زندگي کردن و به کمال رسيدن از ديد “اشو زرتشت” همين سه فرمان است. که ديده مي شود امروز جهان تنها راه و روش انسان بودن که همان پندارهاي زرتشت بوده است را براي خود برگزيده است و خرافات و عقايد پوچ را به دور ريخته است .
The winged symbol now associated with Zoroastrianism known as the Faravahar has its origins in an older symbol of a winged disk without a human figure within it. This older symbol, more than 4000 years old and found in both Egypt and Mesopotamia, was commonly associated with the sun and deities strongly connected with the sun. It also represented power, particularly divine power, and it was used to reinforce the concept of god-kings and divinely appointed rulers.
Assyrians associated the winged disk with the god Shamash, but they also had a version similar to the Faravahar, with a human figure within or emerging from the disk, which they associated with their patron god, Assur. From them the Achaemenid Emperors (600 CE to 330 CE) adopted it as they spread Zoroastrianism throughout their empire as the official religion.
Historical Meanings
The exact meaning of the Zoroastrian Faravahar in history is debatable. Some have argued that it originally represented Ahura Mazda. However, Zoroastrians generally consider Ahura Mazda to be transcendent, spiritual and without physical form, and for most of their history they did not artistically depict him at all. More likely, it continued to primarily represent divine glory.
It may have also been associated with the fravashi (also known as the frawahr), which is part of the human soul and acts as a protector. It is a divine blessing granted by Ahura Mazda at birth and is entirely good. This is different from the rest of the soul, which will be judged according to its deeds on the Day of Judgment.
Modern Meanings
Today, the Faravahar continues to be associated with the fravashi. There is some debate as to specific meanings, but what follows is a discussion of common general themes.
The central human figure is generally taken to represent the human soul. The fact that he is aged in appearance represents wisdom. One hand points upward, urging believers to always strive for improvement and be mindful of higher powers. The other hand holds a ring, which may represent loyalty and faithfulness. The circle from which the figure emerges can represent the immortality of the soul or the repercussions of our actions, which are brought about by the eternal divine order.
The two wings are composed of three main rows of feathers, representing good thoughts, good words and good deeds, which is the basis of Zoroastrian ethics. The tail is likewise comprised of three rows of feathers, and these represent bad thoughts, bad words and bad deeds, above which every Zoroastrian strives to rise.
The two streamers represent Spenta Mainyu and Angra Mainyu, the spirits of good and evil. Every person must constantly choose between the two, so the figure is facing one and turning his back to the other. The streamers evolved out of earlier symbols sometimes accompanying the winged disk. It some images, the disk has bird talons emerging out of the bottom of the disk. Some Egyptian versions of the disk include two accompanying cobras in the position now occupied by the streamers.